18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü

Konu: 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü C.tesi Ocak 11, 2014 2:12 pm

18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü

28 Ağustos 1941: Volga boyunda yaşayan Alman asıllı Sovyet vatandaşlarının topluca sürgün edilmesi.
Ekim 1941: İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman ordularının Kırım'a girişi. Bütün Kırım'ın işgali Temmuz 1942'de tamamlanmıştır.
Kasım 1941: Kırım'da Müslüman Komiteleri'nin kurulması.
27 Kasım 1941: Edige Kırımal ile Müstecip Ülküsal'ın Kırım Türkleri adına faaliyetlerde bulunmak üzere Almanya'ya gitmeleri.
11 Ocak 1942: Müslüman Komiteleri tarafından Azat Kırım gazetesinin yayınlanması.
28 Ekim 1943: Kalmık Türklerinin topyekun sürgün edilmesi.
2 Kasım 1943: Karaçay Türklerinin topyekun sürgün edilmesi.
23 Şubat 1944: Çeçen İnguşların topyekun sürgün edilmesi.
10 Nisan 1944: Kırım'ın yeniden Sovyet hakimiyetine geçişi.
20 Nisan 1944: Kırım'da Alman işgali sırasında meydana gelen olayları tetkik etmek üzere Olağanüstü Devlet Komisyonu'nun kurulması.
11 Mayıs 1944: Kırım Türklerinin topyekun sürgün edilmesini onaylayan Stalin imzalı Devlet Güvenlik Komitesi kararnamesinin yayınlanması.
18 Mayıs 1944: Kırım Türklerinin vatanlarından topyekun sürgün edilmesi.
29 Mayıs 1944: Sürgün Kırım Türklerinin Özbekistan'a geliş tarihi.
20 Temmuz 1944: Kırım'dan sürgün edilmesi unutulan Arabat Köyü'ndeki bütün Kırım Türklerinin eski bir geminin içine doldurulup, denizin en derin yerine gelindiğinde ambar kapaklarının açılıp geminin batırılarak Kırım Türklerinin katliama uğratılması.
30 Temmuz 1944: Kırım ÖSSC'nin lağvedilerek Rusya Federasyonu SSC'ne bağlı bir bölge statüsüne getirilmesi.
12 Ağustos 1944: Devlet Güvenlik Komitesi tarafından, Kırım'dan sürgün edilenlerin yerine Rusya ve Ukrayna'dan kolhoz işçilerinin getirilerek yerleştirilmesinin kabul edilmesi.
14 Kasım 1944: Ahıska Türklerinin topyekun sürgün edilmesi.
14 Aralık 1944: Kırım'daki Türkçe yer adlarının Rusça isimlerle değiştirilmesi.
26 Kasım 1948: Sürgün edilen Kırım Türklerinin vatanlarından ebedî olarak çıkarıldıkları ve onların bir daha vatanlarına geri dönme hakkı olmadığını belirten kararnamenin çıkması.
4 Mart 1953: Sovyet Devlet Başkanı Stalin'in ölümü.
21 Haziran 1953: Stalin'in sağ kolu, İçişleri eski Halk Komiseri Leonid Beriya'nın tevkif edilmesi.
23 Aralık 1953: Beriya'nın idam edilerek öldürülmesi.
19 Şubat 1954: Ukrayna'nın Rusya ile birleşmesinin 300. yıldönümü münasebetiyle Devlet Başkanı Hruşçev tarafından Kırım'ın Ukrayna'ya hediye (!) edilmesi.
28 Nisan 1956: Kırım Türkleri üzerinden sürgün kısıtlamaları kaldırıldı. Ancak onlara vatanlarına dönüşlerine ile sürgün sırasında müsadere edilen mal varlıklarının iadesine izin verilmedi.
1 Mayıs 1957: Sürgünden sonra Kırım Türkçesi ile yayınlanan ilk gazete olan Lenin Bayrağı'nın çıkarılması.
11 Ekim 1961: Vatana dönüş için mücadele eden Kırım Türk Milli Hareketi mensuplarına yönelik ilk yargılamaların yapılması. Bu yargılamalar neticesinde Enfer Seferov ve Şevket Abdurrahmanov mahkum olmuşlardır.
Şubat 1962: Kırım Türk Gençlik Birliği kurma teşebbüsleri.
12 Mayıs 1962: Mustafa Kırımoğlu'nun ilk mahkumiyeti.
Ağustos 1965: Kırım Türklerinin vatanları Kırım'ı turist (!) olarak ziyaret etmelerine izin verilmesi.
5 Eylül 1967: Kırım Türklerinin diğer Sovyet vatandaşları ile eşit haklara sahip olduğunu, ülkenin diledikleri yerinde yaşama hakları bulunduğunu belirten Af Kararnamesi'nin yayınlanması. Yalnız kararnamenin "diledikleri yerde yerleşme hakkına sahipler" hükmü pratikte uygulanmamış ve onların Kırım'da yaşmalarına yine izin verilmemiştir.
21 Nisan 1968: Kırım Türklerinin ilk büyük protesto gösteri: Çirçik Mitingi.
20 Mayıs 1969: Kurucuları arasında Mustafa Kırımoğlu'nun da bulunduğu Sovyetler Birliği'nde İnsan Haklarını Savunma Teşebbüs Grubu'nun teşkili.
12 Ocak 1970: Mustafa Kırımoğlu ve Kırım Türklerinin dostu, insan hakları savunucusu şair İlya Gabay'ın yargılanarak mahkum olmaları.
5 Şubat 1976: TRT tarafından Mustafa Kırımoğlu'nun mahkumiyeti sırasında 303 gün süren açlık grevinde öldüğü yönünde haber yayınlanması.
23 Haziran 1978: Kırım Türklerinin "Ebedî Meşalesi" olan Musa Mahmut'un vatanına dönüp yerleşmesi üzerine Kırım'daki Sovyet yönetiminin kendisini ve ailesini Kırım'dan zorla çıkarmak istemesi üzerine kendini yakması ve bunun sonucu olarak 28 Haziran'da hayatını kaybetmesi.
15 Ağustos 1978: Kırım'daki Sovyet polisine dilediğini Kırım'dan çıkarma yetkisi veren Yeni Pasaport Kanunu'nun kabulü.
14 Kasım 1986: Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti'nin, sürgüne ve çeşitli baskılara maruz kalan bütün toplulukların haklarını kısıtlayan bütün hükümlerin ortadan kaldırılarak, bu halklara haklarının ve itibarlarının iade edildiğini ve bütün bunların devlet garantisi altına alındığını açıklayan deklarasyonunun yayınlanması.
23 Temmuz 1987: Moskova Gösterileri üzerine Sovyet Devleti tarafından Kırım Türklerinin meselelerinin çözülmesi için bir komisyonun kurulması.
21-29 Temmuz 1987: Kırım Türklerinin Mustafa Kırımoğlu önderliğinde Moskova'da yaptığı gösteriler.
23 Nisan - 2 Mayıs 1989: Taşkent'in Yangiyul ilçesinde yapılan Kırım Türk Milli Hareketi Teşkilatı toplantısı sonunda Mustafa Kırımoğlu'nun başkanlığa seçilmesi.
10-12 Haziran 1989: Kırım Türk Milli Hareketi Teşkilatı'nın Mustafa Kırımoğlu başkanlığında Kırım'daki ilk toplantısını yapması.
29 Ocak 1990: Kırım Türklerinin sorunlarının çözülmesi amacıyla yeni bir Devlet Komisyonu'nun kurulması.
12 Şubat 1991: Kırım ÖSSC'nin Ukrayna'ya bağlı olarak yeniden kurulması.
26 -30 Haziran 1991 : II.Kırım Tatar Milli Kurultayı Vatan Kırım’da Akmescit’te toplandı. Kurultay’da Kırım Tatarlarını temsile yetkili en üst organ olarak 33 kişilik Kırım Tatar Milli Meclisi seçildi ve başkanlığa Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu getirildi.
24 Temmuz 1991: SSCB Bakanlar Kurulu'nun "Kırım Türklerinin Kırım'a düzenli bir şekilde dönmeleri ve orada kendileri için gerekli şartların oluşturulmasının devlet garantisi altına alınması" hakkında kararname kabul etmesi.
13 Kasım 1991: Ukrayna Vatandaşlık Kanunu'nun Kabulü.
1 Aralık 1991: Ukrayna Bağımsızlık Deklarasyonu'nun oylanarak kabul edilmesi.
27 Mart 1994 : Kırım’da yapılan seçimler sonrasında Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın belirlediği, 14 Kırım Tatar Milletvekili sürgünden sonra ilk defa Kırım Parlamentosuna girdi.

Kısa Kırım Tarihi

MÖ VII.yy - Kimmer ve İskitler hakimiyeti
MÖ V. yy - Azak denizi çevresinde Kimmerios Bosporos Krallığı
MS III. - IV.yy - Önce Gotlar sonra Hunlar Kırım'ı ele geçirdi.
MS VIII.yy - Hazarların hakimiyeti
MS XI.yy - Kuman hakimiyeti
MS XIII. yy - Moğol , Tatar-Türk hakimiyeti
MS XV.yy ilk yarısı - Kırım Hanlığı'nın kuruluşu
1475 - Osmanlı nüfuzuna giriş
1783 - Rus İşgali
1854 - 1856 Kırım Savaşı
1917 - 1918 Kırım Tatar Halk Cumhuriyeti
1921 - Kırım Özerk Sovyet Cumhuriyeti
1941 - Alman işgali
1944 - Rusların yeniden Kırım'ı ele geçirmesi ve 18 Mayıs 1944' te Kırım Tatarlarının sürgünü
1954 - Kırım Ukrayna'ya bağlandı.
1967 - Kırım Tatarlarına itibarları iade edildi ancak Vatan'a dönüş izni verilmedi.
1988 - Vatan'a dönüş izni ve özellikle Özbekistan'dan Kırım'a göçlerin başlaması
1991 - Kırım Tatar Milli Meclisi'nin açılması
2008 - Yaklaşık 300 bin Kırım Tatarı Vatan Kırım'da varolma mücadelesi veriyor.

Kırım Tatarlarının milli marşı olarak kabul edilen “Ant Etkenmen” 3 kıta halinde yazılan bir şiir olup, son dörtlüğü milli marş olarak söylenmektedir. Milli marş olarak söylenirken de son dörtlükteki her mısra nakarat halinde tekrarlanmaktadır.

Ant Etkenmen

Ant etkenmen milletimniñ yarasını sarmağa
Nasıl olsun eki qardaş birbirini körmesin?
Onlar içün ökünmesem, muğaymasam, yaşasam
Közlerimden aqqan yaşlar derya-deniz qan bolsun.

Ant etkenmen şu qaranğı yurtqa şavle sepmege,
Nasıl bolsun bu zavallı qardaşlarım iñlesin?
Bunu körüp buvsanmasam muğaymasam, yanmasam
Yuregimde qara qanlar qaynamasın, qurusun.

Ant etkenmen, söz bergenmen millet içün ölmege
Bilip, körüp, milletimniñ köz yaşını silmege.
Bilmey körmey, biñ yaşasam, qurultaylı han bolsam,
Kene bir kun mezarcılar kelir meni kömmege.

Konu: Geri: 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü C.tesi Ocak 11, 2014 2:12 pm

18 Mayıs sürgünü, Matem Mitingi'ne katılan Kırım Tatarları tarafından «Soykırım» olarak kabul edildi… İşte o bildiri AÇIK HABER

Bugün Kırım Tatarlarının sürgünün 64. yıldönümü dolayısıyla yapılan matem mitinginde eylemciler şu bildiriyi kabul etti:

“64 yıl önce Kırım Tatarları'na karşı soykırım yapıldı; Kırım yarımadasının köklü halkı olan Kırım Tatar halkı, Sovyet rejimi tarafından anavatanından genel sürgüne uğradı. Her yıl 18 Mayıs günü biz Kırım’ın farklı yerlerinde ve Akmescit’in (Simferopol) merkezinde toplanarak sürgün sırasında ve sürgün yerlerinde vefat eden binlerce masum çocuk, kadın ve ihtiyarlara dua ediyoruz.

Cinayet olan sürgün ve Kırım Tatarları'nın sürgün yerlerinde esir tutulmanın sonuçları halen düzeltilmiş değildir.

Kırım Tatar halkının anavatanına dönüş süreci henüz tamamlanmış değildir. Aileler bölünmüş vaziyette. On binlerce Kırım Tatarı halen kendi iradelerine rağmen sürgün yerlerinde kalmaya devam ediyorlar. Ukrayna ile diğer Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri sürgün edilen Kırım Tatarları'nın ve bunların çocuklarının Kırım’a geri dönme konusunda önceden üstlendikleri yardımdan vazgeçerken Kırım Tatarları'nın Kırım’a dönüşü konusunda yeni engeller çıkarıyorlar.

Ukrayna’nın bağımsız olduğu 17 yıl zaman süresi içinde Kırım Tatarları'nın siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının yenilenmesine yönelik hiç bir kanun kabul etmemesi hiç bir ülke için mazeret olamaz. Ukrayna Hükümeti ve bazı Ukrayna siyasetçilerinin Kırım Tatarları'nın yasal menfaat ve haklarını ilerde de görmezden gelmesi bağımsız ve demokrat Ukrayna’nın kurulmasında esas olması gereken demokrasi ve adalete yapılan bir çağrıdır.

Ukrayna devleti ile Ukrayna’nın üst düzey yönetiminin Kırım Tatar halkının haklarının yenilenmesi konusunda sergilediği görmezden gelme tavrı Kırım’da şovenist güçlerinin yayılmasına yol açarken Kırım Hükümeti ile yetkili kişiler tarafından Kırım Tatarları'na karşı kanunsuzluk ve ırk ayrımı yapmasına neden oluyor.

Kasım 2007’de Akmescit Balaklavskaya sokağında ve Ay-Petri dağlarında, Kırım Tatarları'nın toplu olarak şiddete maruz kalması, Akmescit Yaltinskaya, 22 adresinde Merkez Camii inşaatı için arsa ayırmayan Akmescit Belediye Meclisi, milletvekillerinin terbiyesizliği, sistem haline gelen Kırım Tatar mezarlıklarının dağıtılması, Kırım Tatarları'na karşı nefret duygusunu saçan Rus yanlısı gazetecilerin terbiyesiz hareketleri, binlerce Kırım Tatar ailesinin eziyet içinde toprak alma iznini beklemesi- işte Hükümetin Kırım Tatarlarına karşı sergilediği gerçek davranışını gösteren tam olmayan listedir.

Biz kendimize ve milletimize karşı uygulanan bu tavıra ilerde de sabır etmek niyetinde değiliz!

Biz kendi toprağımızdayız ve Kırım Tatarları'na karşı olmak üzere eşit olarak halklar ve insan haklarının uygulandığı devlette yaşamak istiyoruz!

Kırım Tatar halkının soykırımı olan 18 Mayıs 1944 sürgünü ve gurbette esir edilmesinin mağdurlarına sonsuz acı ifade ederken, biz Kırım geneli miting katılımcıları, herkesin milletin geleceğinin de sorumluluğunu esas alıp Ukrayna Hükümeti'nin Kırım Tatarları'nın haklarının tam olarak yenilenmesine yönelik kararların alınmasına, verimli bir şekilde yardım edilmesi amacıyla Birleşmiş Milletleri (BM), Avrupa Kurulu ve Avrupa Birliği'ni ilgili kurumları kurmaya çağırıyoruz.

18 Mayıs 1944 sürgünü dolayısıyla yapılan miting katılımcıları.

Akmescit, 18 Mayıs 2008.»

» Cengiz BAKTEMUR ( 2 Mayıs 1982 )