Bazı şarkılar neden zihni meşgul eder?
İşe doğru aracınızla yol alırken en sevdiğiniz radyo kanalını dinliyorsunuz ve tam da o anda sevdiğiniz bir şarkının nakarat kısmı söyleniyor. Radyoyu kapattınız ama gün boyu sizi terketmedi.
Tam o esnada arabayı park ettiniz çalıştığınız ofise doğru yol alıyorsunuz dilinizde yine aynı nakarat. Ya da masanıza vurarak şarkıya tempo tutuyorsunuz. Tuvalete giderken dilinizde yine aynı nakarat var.
Gündüz toplantıları boyunca oturduğunuz sandalyede tempo tuttunuz. Saat beş olduğunda etrafınızda çalışanlar şeytan bakışlarla sizi gözlüyor.
Peki, neden şarkılar içinden çıkılamaz biçimde kafamızda yer ediyor?
howstuffworks sitesinde yer alan habere göre uzmanlar bu konuda tek suçlunun kulak kurdu veya kulak paraziti olduğunu söylüyorlar.
Ama bu parazitler kulak içerisinde sürünen ve beyine müziksel yumurtalar yerleştiren parazitler değil fakat beyninizi teslim alan parazitsel varlıklardır. Ve bir çeşit bilişsel kaşıntıya veya beyin kaşıntısına neden olurlar. Beyin aradaki boşlukları müzik ritimleri ile doldurmaya ihtiyaç duyar.
Bir şarkıyı dinlediğimizde şarkı beynin bir parçasını tetikler buna işitsel korteks denir.
Dartmouth Üniversitesinden yapılan bir araştırmaya göre deneklere tanıdık bir şarkı çaldıklarında katılımcıların işitsel korteksinin şarkının geri kalanını otomatik olarak doldurduğu gözlendi ya da diğer bir ifade ile deneklerin beyinlerinin şarkı bittikten sonra şarkıyı sürdürdükleri gözlendi.
Bu durumdan kurtulmanın tek yolu zihninizde şarkıyı tekrar tekrar söylemek mi?
Ne yazık ki sivrisinek ısırıkları gibi bu seslerden ve beyin kaşıntısından dolayı sonsuz bir şarkı döngüsünün içerisine düşersiniz!
Zihnimizde şarkıların neden yer ettiğine dair bir takım başka teoriler de mevcut. Bazı araştırmacılar beynimize sıkışan ezgilerin bastırmaya çalıştığımız düşünceler gibi olduğunu ifade ediyor.
Daha da kötüsü bunları düşünmek bize bu konuda da yardımcı olamıyor.
Cincinati Üniversitesi’nden bazı uzmanlar bu kulak kurtları denen bu davranışın beynin aylakve boş olduğunda onu meşgul etmeye yaradığını öne sürüyor.
Daha bunlar gibi birçok teori ve bir çok fenomen de mevcut.
Öyleyse neden bazı şarkılar zihnimizde yer ederken bazıları yer etmiyor?
Kulak Kurdundan Nasıl Kurtuluruz?
Cincinnati Üniversitesi İşletme Bölümü pazarlama profesörlerinden James Kellaris kulak kurdu ve beyin kaşıntıları üzerine araştırma yaptı ve insanların yüzde 99’unun bunlar tarafından avlandığını söyledi.
Kellaris nevrozlu kadınların, müzisyenlerin ve insanların, yorgun ve stresliyken kulak kurtlarının saldırısına açık olduklarını ortaya koydu:
Kelaris müzisyenlerin sürekli müzikle uğraştıkları için bu işe meyilli olmaları açıklanabilir ve makul bulduğunu fakat kadınların neden kulak kurtlarına yakalanmaya müsait oldukları konusunda net bir *** ortaya koyamadığını ifade ediyor.
Ve araştırmacılar neden bazı şarkıların beğenilerek beyinde saklanırken bazılarının saklandığı konusunda net bir bilgi sahibi değiller. Ama insanların büyük bir çoğunluğu kendini çıldırtacak ezgilere sahip olduğunu öne sürüyorlar!
Genellikle şarkıların basit melodileri, cazip nakaratları ve ekstra etkileyici ve alışılmadık olağan dışı ritimlere sahip olduğu biliniyor
Benzer faktörler şarkıları ve cıngılları popüler yapıyor ve bilinirliğini artırıyor. Örneğin Kellaris’in araştırmasında en sinsi şarkılar listesinde Chili’nin , "I want my baby back baby back baby back ribs" şarkısının en tepede yer aldığı ifade ediliyor.
İnsanların yaklaşık yüzde 74’ü şarkılara, şarkı sözlerinden yakalanırken, yine insanların yüzde 15’i ticari cıngıllara, yüzde 11’i enstrümantal şarkılara yakalanıyor.
Reklam yapanlar, plak çıkaran şirketler çeşitli yollarla insanları etkileyerek şarkılarının ve cıngıllarının akıllardan dışarı atılmasına engel olmaya çalışıyor.
Halk tarafından inanılanın aksine bizler sadece nefret ettiğimiz şarkıları tekrar etmiyoruz.
Bucknell Üniversitesi’nde uzmanlar tarafından yapılan araştırmada beyninde şarkıları depo eden öğrencilerin yarısının şarkıları hoş bulduğundan yüzde 30’unun şarkılar konusunda tarafsız olduğu ve yalnızca yüzde 15’inin şarkıları beğenmedikleri ortaya kondu.
Aklımıza takılan şarkılardan nasıl kurtuluruz?
Beynimizde inleyen şarkılar için daha maalesef daha önce denenmiş ya da tamamen doğru denilebilecek bir metodu yok. Şarkılar beyinde herhangi bir yerde bir dakikadan günlerce sürecek zaman dilimlerine kadar hatta aklı başında bir insanı çıldırtacak kadar yer edebilir.
Kulak kurtlarının büyük çoğunluğu tarama yöntemi ile kendilerini yok edebilir ama eğer bir şarkı sizi cinnetin eşiğine getirmişse bu durumda aşağıda sıralanan birkaç şey yapılabilir…
1- Başka bir şarkı söyleyin veya enstrümanla başka bir melodi çalın.
2- Dışarıda çalışmak gibi sizi meşgul edecek başka bir aktiviteye yönelin.
3- Şarkının tamamını beyninizdeki kaşıntı gidene kadar dinleyin. (Bu bazı insanlarda işe yarıyor.)
4- Radyoyu açın ve beyninizin başka bir şarkıya yönelmesini sağlayın.
5- Şarkıyı arkadaşınızla paylaşın ama dikkat edin o da yanınızdan uğultularla uzaklaşıp eski arkadaşlarını arasına katılmasın.
6- Kulak kurdunu gerçek bir canavarın beyninizden söküp atıyormış gibi hayal edin ve onu yere atarak üzerinde tepindiğinizi hayal edin.
Eğer beyniniz bir şarkı yer etmişse endişelenmeyin bu sizde bir rahatsızlık olduğu anlamına gelmiyor. Ama eğer o an bulunduğunuz yerde olmayan müzikler duyuyorsanız bunun hakkında düşünmek yerine ya psikologa veya sağlık uzmanlarına görünün!
Bu rahatsızlığınız bir tür şarkı rahatsızlığı olabilir ve obsesif şartlar gerçekte olmayan bir müziği duymanıza neden olabilir.